Komunikacja wewnętrzna w walce z dezinformacją

Komunikacja wewnętrzna w walce z dezinformacją

Dezinformacja to znana nam wszystkim historia, teraz dodatkowo napędzana przez nowe technologie. Po drugiej stronie jest zaufanie, jakimi pracownicy obdarzają komunikaty publikowane w kanałach wewnętrznych. Do tej pory komunikacja wewnętrzna skupiała się głównie na tematyce biznesowej, jednak dzisiaj możemy ją także świadomie i skutecznie wykorzystać do prowadzenia aktywnych działań wspierających walkę z dezinformacją. Pracownicy się na to godzą, od kilku już lat deklarują jasne oczekiwanie, że firmy będą aktywnie wspierały działania korzystne dla społeczeństwa (za badaniami Edelman Trust Barometer).

Obecnie, zaraz za mediami i dziennikarzami, i na nas, osobach odpowiedzialnych za komunikację wewnętrzną, leży obowiązek walki z dezinformacją, która zagraża naszym pracownikom, firmom oraz klientom.

Aż 65% pracowników wierzy w prawdziwość informacji opublikowanych w kanałach wewnętrznych, podczas kiedy informacjom publikowanym przez rząd wierzy 58%, tym w mediach 57%, informacjom czytanym na własnym feedzie w mediach społecznościowych 38% (na podstawie badania Edelman Trust Barometer 2022). Jedynie 9% respondentów badania zadeklarowało, że nie wierzy w informacje wewnętrzne, jeżeli nie są potwierdzone w innych miejscach. Mamy zatem narzędzia, które dają nam realny wpływ i dobrze wykorzystane, mogą pomóc w walce z dezinformacją.

***
Definicja dezinformacji wg. Unii Europejskiej:

Dezinformacja jest rozumiana jako możliwe do zweryfikowania fałszywe lub wprowadzające w błąd informacje, które są: tworzone, prezentowane i rozpowszechniane w celu uzyskania korzyści ekonomicznych lub celowego oszukania opinii publicznej i mogące wyrządzić szkodę publiczną.

Źródło: Action Plan against Disinformation, European Commission contribution to the European Council (2018) https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/eu-communication-disinformation-euco-05122018_en.pdf
***

W jaki sposób zespoły komunikacji wewnętrznej mogą aktywnie włączyć się w walkę z dezinformacją?

1. Edukuj

Edukacja dotycząca dezinformacji może mieć charakter jednorazowy lub długofalowy, ten drugi przyniesie znacznie lepsze rezultaty.

Jeżeli rozważasz działania jednorazowe, najprościej będzie wykorzystać informacje wiedzę i materiały organizacji, które na co dzień zajmujące się walką z dezinformacją. Możesz skorzystać z gotowych opracowań ze sprawdzonych źródeł i podzielić się nimi wewnętrznie.

Tutaj przykładowa zasada 5xZ za #WłączWeryfikację - publikacja na Twitterze Państwowego Instytutu Badawczego NASK – gotowa grafika do publikacji wewnątrz firmy. 2 kliknięcia i przekaz gotowy!

Jeżeli rozważasz kampanię to warto rozważyć skorzystanie w gotowych materiałów: kampanii edukacyjnych czy wytycznych opracowanych dla środowisk dziennikarskich.

• Tematyka kampanii może oscylować wokół takich zagadnień jak:
• Uważne czytanie leadów i nagłówków – dlaczego leady budują emocje, jak są zbudowane, jak nie poddać się tym emocjom i działać racjonalnie?
• Uważność na własną stronniczość => najbardziej lubimy te historie, które potwierdzają nasza wizję świata, w ten sposób ograniczając sobie szersze spojrzenie.
• Wyczulenie na manipulację w tekstach – jest ich dużo, są budowane według pewnych schematów. Poznanie tego schematu, pozwala na szybsze rozpoznanie manipulacji.
• Umiejętna weryfikacja: źródeł, czasu, miejsca wydarzeń.
• Umiejętność weryfikacji materiałów wizualnych – jest to szczególnie ważne w kontekście coraz bardziej dostępnej techniki obróbki obrazu deepfake.
• Świadomość siły i działania fake newsów – jakie informacje warto, a jakich nie powinniśmy udostępniać w mediach społecznościowych.

W sieci jest wiele różnych pomysłów na edukację w tematyce fake newsów. Większość z nich jest dedykowana dzieciom i młodzieży. Najczęściej są to wartościowe i dobrze przygotowane materiały, które z powodzeniem mogą być wykorzystane w kampaniach wewnętrznych. Bo z fake newsami jest trochę jak z segregacją odpadów – często to dzieci i młodzież znają zasady lepiej, niż dorośli. Zwyczajnie dlatego, że młodzi ludzie są w takich tematach edukowani w sposób przemyślany i systemowy. W tym samym czasie dorośli „łapią” te same informacje w sposób chaotyczny i przypadkowy.

Źródła materiałów edukacyjnych dot. fake newsów:

• Demagog, platforma edukacyjna: https://platforma.demagog.org.pl/
• Kanał #WłączWeryfikację na Twitterze: https://twitter.com/WeryfikacjaNASK
• Szkoła z klasą: https://www.szkolazklasa.org.pl/materialy/radzic-fake-news/

2. Dbaj o jakość informacji wewnętrznych, nie wykorzystuj w komunikacji firmowej mechanizmów osłabiających zaufanie do treści.

Komunikacja wewnętrzna, jak media, ma realny wpływ na postawy i zachowania. To oznacza, że i nas obowiązuje etyka dziennikarska i idące za tym wytyczne. Poniżej kilka najważniejszych zasad dobrego dziennikarstwa, eliminującego dezinformację, na podstawie publikacji UNESCO: Handbook for Journalism Education and Training.

• Zwróć uwagę jakie są nagłówki Twoich komunikatów wewnętrznych:
  • Czy nie wzbudzają nieprawidłowych emocji celem ściągnięcia uwagi?
  • Czy to co deklarujesz, że znajdzie się w tekście, rzeczywiście jest dalej wytłumaczone?
  • Czy Twoje nagłówki oddają prawdę, w sytuacji kiedy czytelnik nie zagłębi się dalej w tekst?
• Siła researchu – czy jako komunikator wewnętrzny, który ma dostęp do szerszego zasięg informacji, wtykorzystałaś/eś wszelkie możliwe źródła, aby maksymalnie szeroko przedsatwić sytuację? Jeżeli czegoś nie rozumiesz - dopytaj. Pytaj i szukaj informacji tak długo, aż sam(a) dobrze zrozumiesz kontekst i temat.
• Wpływ komunikacji na emocje i zachowania – przed publikacją zastanów się jakie emocje chcesz wywrzeć komunikacją. Czy chcesz uspokoić ludzi? Czy może zapowiadasz zmiany, które mogą budzić niepewność? W przypadku tych drugich naszym zadaniem jest nakierowanie odbiorców na działania, niepozostawienie ich z poczuciem niewiedzy, zagubienia.
• Język – szczególnie w komunikacji digital mamy ogromne przekłamania w emocjach, zadbaj o klarowny, prosty przekaz, tak aby wiadomość została przez wszystkich odbiorców zrozumiana. Skracaj treści, celuj w punkt.

Więcej materiałów szkoleniowych i kursów dot. tego jak pisać teksty, które przeciwdziałają dezinformacji i fake newsom znajdziesz na stronach:

• UNESCO: JOURNALISM, ‘FAKE NEWS’ &DISINFORMATION, Handbook for Journalism Education and Training, UNESCO Series on Journalism Education (2018) https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000265552
• Akademia NASK; https://akademia.nask.pl/publikacje/ulotka%20fake%20news.pdf
• Akademia Demagog: https://akademia.demagog.org.pl/